Gezien en gehoord worden
Het gouden ingredient om kinderen gelukkig en gezond te laten opgroeien
Vrijwel iedere ouder wil zijn of haar kinderen een gelukkige jeugd bieden.
Het gaat dan vooral om zaken als gevoelens van kinderen serieus nemen, persoonlijke aandacht.
Dat is ook uiteraard heel belangrijk. Tegelijk wordt een essentieel onderdeel voor een gelukkige jeugd steeds minder ingezet.
Dat is vrij spelen. In het bijzonder lichamelijk actief spel.
Voor een gezonde en gelukkige jeugd is er natuurlijk nog meer nodig.
Zoals liefde, aandacht, gezond eten en goed slapen. Zeker die laatste twee worden positief beïnvloed; Als een kind genoeg speelt en beweegt, zal het eerder een gezonde eetlust hebben en een natuurlijk slaapritme.
Bewegen helpt om in evenwicht te blijven, zowel motorisch, emotioneel als hormonaal.
Gebrek aan bewegingsvrijheid is een van de grootste inbreuken op de kindertijd.
Helaas blijken kinderen minder en minder buiten te spelen. Maar een klein deel speelt dagelijks buiten. Daar zijn verschillende oorzaken van. 30% van de kinderen speelt zelfs nooit meer buiten of hooguit eens per week. Kinderen zouden wel meer buiten willen spelen en noemen dit ook als de leukste invulling van hun vrije tijd. (1)
Kinderen voelen zich sterk en gezond als ze buiten spelen en zijn blijer dan als ze binnen blijven.
Spelen en beweging is inherent aan de ontwikkeling van een kind. Op deze manier leren ze uit zichzelf vaardigheden en sluiten ze vriendschappen.
Zelfs kinderen die een harde opvoeding krijgen, kunnen tijdens het spelen onvoorwaardelijke vreugde en autonomie ervaren. In zekere zin hadden kinderen die in de jaren 50 van de vorige eeuw opgroeiden een gelukkigere jeugd dan de kinderen van nu.
Vrij spelen helpt om spanningen en ervaringen te verwerken. Het geeft zowel fysiek als mentaal veerkracht. Kinderen worden er zelfverzekerder en zelfredzamer van.
Vaak zie je geen kind buitenspelen
In speeltuinen zie je vaak geen kind, ook als het weer het toelaat. Voor iets oudere kinderen is daar vaak weinig te beleven. Ze vinden de speelplaatsen saai.
Kinderen moeten steeds meer presteren. Huiswerk op de basisschool is niet ongewoon.
Kinderen zitten meerdere dagen per week op clubs, zoals sport en muziekles. (2)
Nu is sporten op zich gezond, maar het kan ten koste gaan van vrije tijd.
Je hoort steeds meer over kinderen die vastlopen op school, niet passen in het systeem. Er zijn steeds meer gevoelige ‘Nieuwetijdskinderen.’
Zelf heb ik een eenvoudigere verklaring. Kinderen hebben minder gelegenheid om te spelen, waardoor ze zich minder kunnen ontladen. Daardoor zijn ze vatbaarder voor angst, overspannenheid en depressie. Kinderen worden overgevoelig voor gewone stressoren.
Veel scholen spelen er trouwens een rol in dat kinderen minder buiten spelen, door te veel beslag te leggen op de tijd van kinderen en de kritiek op het ‘systeem’ snijdt dan ook hout.
Kinderen moeten stilzitten, mogen niet rennen in de gang, ze mogen niet stoeien, niet in bomen klimmen. Tegelijk kunnen kinderen zich beter concentreren op school als ze in beweging zijn. Zelfs als schoolprestaties het doel zijn, is het dus contraproductief om het bewegen in te perken.
Spelend leren
Vrij spelen en natuurlijk liefde en aandacht zijn m.i de belangrijkste remedie voor de mentale gezondheid van kinderen.
Zelf hoefde ik afgezien van een toets of een dictee geen huiswerk te maken. Na school had ik nog uren vrij tijd.
Gelukkig zijn er scholen die spelend leren ondersteunen, zoals Democratische scholen, waar kinderen hun interesses kunnen volgen. Als ze iets zelf graag willen leren, blijkt het leerproces 2x zo snel te gaan.
Er bestaan zogeheten beweegscholen (3), waar de fysieke activiteit wordt ingezet bij de reguliere lessen. Bij het opdreunen van de tafels, mogen kinderen bijvoorbeeld op en neer springen.
Voor kinderen met een leerachterstand zijn ‘bijlessen’ in de vorm van vrij spel des te waardevoller.
Straatbeeld
Helaas is de tolerantie naar kinderen in de straat afgenomen. Ze mogen daadwerkelijk minder dan vroeger.
Waarom krijgen volwassenen wel het advies om vooral in beweging te komen en worden kinderen gesommeerd om stil te zitten? Terwijl voor hen bewegen het allerbelangrijkst is.
De auto speelt een kwalijke rol dat kinderen minder buiten spelen. Behalve dat kinderen te makkelijk op de achterbank worden vervoerd, heeft de auto het kind van de straat verdreven. Voor elk wisselwasje pakken mensen de auto, waardoor het onveiliger is geworden om buiten te spelen. Ouders durven hun kinderen zo niet alleen over straat te laten gaan.
In sommige wijken spelen kinderen nog op straat. De auto is daar te gast en wordt geacht niet harder dan 15km per uur te rijden, zoals in de buurt waar mijn vader woont.
Mijn vader kon nog ongestoord urenlang buitenspelen, zijn ouders wisten vaak niet waar hij uithing. Kinderen mochten vroeger verder weg van huis gaan op eigen houtje.
Peuters worden soms al te makkelijk in wagentjes gezet. Volgens een brits onderzoek wel 2 uur per dag. (4)
Zelfs als hun ouders ergens gaan zitten en oudere broertjes en zusjes kunnen spelen, worden zij in de wandelwagen gehouden.
Als zij eruit proberen te klimmen, worden ze soms zelfs fysiek afgestraft.
Natuurlijke habitat
Baby’s spelen van nature al, zeker vanaf het moment dat ze gaan tijgeren. Een grasveldje of zand en water, een tuin en ze kunnen heerlijk in de weer zijn. Uiteraard moeten volwassenen wel op hen toezien.
Water en zand, een stukje bos, een veldje, een schoolplein, een speeltuin met verschillende toestellen. Er zijn verschillende mogelijkheden.
Op ecofestivals zag ik een doorblik hoe het leven van kinderen eruit kan zien.
Ouders en kinderen in harmonie met elkaar. Baby’s die gedragen werden, tegen de moeder of vader aan. Peuters die rondstappen, vol vertrouwen. Ze konden meedoen met allerlei activiteiten en mochten er helemaal bij horen.
Kinderen die urenlang rennen, klimmen en de omgeving verkennen. Met elkaar spelen. Kleuters die niet voortdurend de aandacht van hun ouders nodig hebben. De ouders zijn beschikbaar en tegelijk lijken kinderen minder begeleiding nodig te hebben.
De kinderwereld en de wereld van volwassenen valt zo mooi samen.
Volwassenen kunnen ook weer spelen en zich kind voelen 😉
Je kinderen buiten laten spelen is een eenvoudige manier om hen een betere jeugd te geven. Het kost bijna niets.
Met het lezen van een blog ben je er natuurlijk nog niet.
Zijn er in de buurt te weinig speelmogelijkheden? Of weet u niet hoe je je kind kunt motiveren om naar buiten te gaan?
Graag denk en kijk ik met je mee. Er zijn altijd mogelijkheden om meer speelsheid in het leven van je kinderen en van jezelf te brengen.
Je kunt contact opnemen via: kind-zijn@kpnmail.nl
Tel: 06-83992975
Daarnaast heb ik een boek geschreven, Wat je niet verteld is
Daar ga ik ook in op het belang van spelen en hoe we kinderen een steunende en natuurlijke omgeving kunnen bieden.
Bronnen:
(1) https://jantjebeton.nl/uploads/files/Onderzoek%20Buitenspelen%202018%20-%20Jantje%20Beton.pdf
www.kinderopvangtotaal.nl/steeds-minder-kinderen-spelen-buiten/
https://jeugdjournaal.nl/artikel/2227700-kinderen-spelen-steeds-minder-buiten.html
(3) https://nos.nl/video/2371371-beweegschool-geopend-via-de-klimmuur-en-touwen-naar-de-wc
https://www.gezondheidsnet.nl/zwanger/kinderwagen-veroorzaakt-stress-bij-babys