Herken je dit? Je kind gaat op in zijn spel. Zodra je een telefoontje aanneemt, staakt het kind zijn bezigheden. ‘Mama!’
Als je iets te doen hebt, heeft je kind je aandacht nodig.

Hoe gaat dit in stamverband?

De volwassenen zijn in de weer en de kinderen doen uit zichzelf mee. Of ze spelen met andere kinderen, van verschillende leeftijden.
Jean Liedloff beschrijft in haar boek, The Continuum Concept, in het Nederlands Op zoek naar het verloren geluk, over haar leven binnen een Indianenstam.


Baby’s werden gedragen en kregen naar behoefte de borst. Ze huilden daarom weinig. Kinderen draaiden mee in het dagelijks leven. De opvoeding was minder kindgericht, maar de ouders en andere stamleden reageren op de signalen en behoeften van het kind.
Kinderen werden serieus genomen in hun wensen en behoeften, zonder verwend te raken of de baas te spelen.

Zelfsturend

Ik heb vaak gezien hoe zelfsturend kinderen kunnen zijn, wanneer ze in vertrouwen opgroeien.
Zoals op het Living Village Festival. Kinderen speelden uren achter elkaar met andere kinderen van verschillende leeftijden. De ouders waren beschikbaar als ze hen nodig hadden.

Wat als je kind alles samen wilt doen?

Je kunt zijn behoefte aan samenzijn accepteren, zonder je eigen behoeften opzij te hoeven zetten.
Wat als het kind niet alleen wil spelen en altijd samen met je iets wil doen? Spelen, wandelen of knutselen.
Hoe gezellig en ontspannen dit ook klinkt, er moeten wel eens andere dingen gebeuren, zoals koken, dweilen of thuiswerk.

Zeker heel jonge kinderen (0-3 jaar) hebben een enorme behoefte aan verbinding.
Je kunt alleen willen zijn, maar dat zal vooral leiden tot strubbelingen en het vertrouwen onder druk zetten.
In plaats daarvan kun je de behoefte accepteren en het in goede banen leiden.
Bijvoorbeeld door het kind te laten ervaren dat je ook naast elkaar dingen kunt doen. Ook als je niet actief met elkaar bezig bent, is er nog steeds nabijheid. Het is een proces om dit te leren.

Jong geleerd

Baby’s van een half jaar spelen al zelf. Ze onderzoeken de omgeving. Ze nemen graag spullen in hun handen. Tegelijk ontwikkelen ze zich door interactie met mensen.
Ze kunnen nog niet op zichzelf aangewezen zijn, ze beseffen niet eens dat ze een eigen lichaam hebben.
Investeren in de vertrouwensband zal zich op korte en lange termijn lonen. Ben je bang om een moederskindje te kweken? Een verschijnsel wat bij een jong kind niet zo vreemd is. Als het goed is heeft hij negen maanden in de baarmoeder doorgebracht, waarbij hij en zijn moeder letterlijk Een waren. Geen wonder dat hun doen en laten zoveel met elkaar verweven zijn.
Het mooie is: als een kind zich gehoord en gezien weet, zal dat op den duur juist bijdragen aan de autonomie en het zelfvertrouwen. Hij zal later zelf die zorgzame en verantwoordelijke volwassene kunnen worden die heeft ervaren toen hij klein was.

Meedraaien in het dagelijks leven

Wat betreft huishoudelijk werk of boodschappen, laat het kind naar eigen kunnen meedoen! Peuters kunnen bijvoorbeeld groenten of fruit in de boodschappenmand leggen. Ze voelen zich dan nuttig en gezien.
Kinderen hoeven niet primair vermaakt te worden. Ouders hoeven geen onbetaalde artiesten te zijn. Kinderen willen vooral deel uitmaken van het gezin en het dagelijks leven. Het zijn sociale wezens en geen asociale gelukszoekertjes.
Zelfs een dreumes kan al betrokken worden bij het koken. Benoem je bezigheden en geef hem een paar potten en pannen om mee te spelen.

Samen spelen met je kind is goed voor zijn ontwikkeling en voor de band. Hij voelt dan dat hij ertoe doet, dat je tijd met hem wilt doorbrengen. Samen interesses delen en herinneringen maken.

Als je het kind wegkijkt en even niet zo blij bent dat hij er is, zal dat hem onzeker maken, waardoor hij juist meer aan je gaan hangen.

Lange telefoongesprekken kun je het best bewaren voor als je kind slaapt. Het gesprek kan je zo in beslag nemen, dat je je afsluit voor het kind. Dat is verwarrend. Hij kan degene aan de andere kant van de lijn niet zien. Kan het telefoontje niet wachten? Leg dan op zijn niveau uit waarom je dit echt even moet regelen.

Klankkleur optreden

Autonomie

Als een kind weet dat je beschikbaar bent, is het voor hem makkelijker iets voor zichzelf te gaan doen.
Je kunt allebei je eigen ding doen, terwijl je nog steeds met elkaar verbonden bent.

De autonomie van een kind ontwikkelt zich geleidelijk. Soms met sprongen, soms staat het stil.
Vooral als het enig kind is, is het belangrijk om het in contact te brengen met andere kinderen. Zeker vanaf een jaar of drie. Dat kan via speelafspraken, een peuterspeelzaal, een gastouder, een speeltuin. Bezoek eens een kindvriendelijk festival, nu het weer kan.
Pas vanaf een jaar of zeven ontwikkelen kinderen echte autonomie en kunnen ze langere tijd (een paar uur) zichzelf bezighouden. Binnen loopafstand kunnen ze zelfstandig vrienden opzoeken.
In een kinderrijke en veilige buurt kunnen kleuters al buitenspelen. Het is dan wel verstandig dat er iemand op hen toeziet. Ruzies en valpartijen kunnen ze nog niet zelfstandig oplossen.

Je kunt empathisch zijn en samenleven met je kind, zonder dat alles om hem draait. Kinderen verlangen dat volwassenen hem leren over het leven, hem erin betrekken.

Heb je persoonlijk advies nodig, iemand die naar de specifieke situatie en naar de relatie met je kind kijkt?
Je kunt een afspraak maken.

Sarah Morton
redactie@dus-sarah-morton.info
Tel: 06-16069732
WhatsApp: 06-83992975

Zelf heb ik een boek geschreven over wat kinderen meemaken in de baarmoeder, in het gezin en in de maatschappij
Wat je niet verteld is